Në shekujt IV dhe III para K. në Epidamnos/Dyrrachion ndodhin ndikime politike dhe kulturore me qëllim për të ndërhyrë, mbizotëruar dhe për të ngritur potenciale në zonën e adriatikut. Këto ndikime ndihen nga të katërta anët: nga dy qytetet themeluese, Korinti dhe Korkyra, mbretëria ilire, pesha kulturore e mbretërisë maqedonase dhe nga afrimi në Adriatik i potencës romake, e cila në fund të shek III para K. e kthen Dyrrachion në bazë ushtarake për të kryer operacionet ushtarake kundër flotës së mbretëreshës Teuta. Kontaktet me Taranton vazhdojnë të forcohen gjithmonë e më shumë. Kjo vihet re nga importi i qeramikës apule, import që bëhet mbizotërues mbi gjithë produktet e tjera të qeramikës së importuar. Tashmë del gjithmonë e më shumë në pah roli i qytetit si nyjë midis Greqisë, Ilirisë dhe Italisë. Bashkëjetesa në paqe mes përbërësve të ndryshëm etnikë dhe socialë rregollohej përveç të tjerave edhe nga ndërtimet e njohura të përmendura nga filzofi grek Aristoteli. Kësaj periudhe i përkasin dhe nekropolet në veri dhe veriperëndim të qytetit (Dautaj, Kokoman dhe Spitall) përgjatë rrugës që bashkon qendrën urbane me portin romak si dhe një seri faltoresh jashtë qendrës urbane: dy faltoreve të kodrinës Dautaj i bashkohet dhe faltorja e quajtur faltorja e Afërditës, në të cilën depozitimi votiv ka nxjerrë në dritë qindra figurina terrakote që përfaqësojnë perëndi të ndryshme, si dhe faltorja në zonën e Kënetës sot e rindërtuar në kopshtin e muzeut arkeologjik. Kësaj periudhe i atribuohet gjithashtu dhe një trakt muri i zbuluar në vitin 2002 poshtë mureve romake dhe bizantine në anën jugore drejt detit dhe disa banesa private, ku njëra prej të cilave i përket gjysmës së dytë të shek. IV para K. Në këtë banesë që ndodhet në zonën jugore të qytetit është zbuluar mozaiku i famshëm “Bukuroshja e Durrësit”. Banesa tjetër ndodhet në zonën “Parku Rinia” dhe përbëhet nga një oborr i madh me kolona (ky tip është i njohur me emrin “a pastas” ), magazina, dhoma me dysheme të thjeshta ose të shtruara me mozaikë dhe çati të mbuluar me tjegulla. Shtëpia datohet në fund të shek. të III - fillim i shek të II para K. dhe ka qenë në përdorim deri në fillim të shek. I para K. Mendohet se banesa u shkatërua dhe u braktis rreth gjysmës të këtij shekulli, mbase për shkak të tërmetit të vitit 57 para K, ose si pasojë e spostimit përrreth lagjeve më prestigjoze të qytetit. Në rrëzë të kodrës së Dautajve është zbuluar një punishte qeramike e shekullit të III para K, vend në të cilin gjendet një argjil shumë i mirë dhe ka burime natyrore uji. Kjo punishte prodhonte dhe enë tavoline të tipit “megares”.

1  2  3  4  5  6  7